Uçmuyor, uçuruyorlar!..

Kuluçka dönemindeki şirketlerin büyümesinde girişim sermayesi ve melek yatırımın önemli bir rol oynadığını görüyoruz. Gelişim aşamasının ilk evrelerinde olan şirketlere yapılan yatırım 120 milyar doları buluyor, bunun 20 milyar doları melek yatırımcılardan geliyor. (Forbes) Bir anlamda melekler genç şirketler için aile ve yakın arkadaşlarından sonra en önemli finansman kaynağı haline gelmiş durumda.

Melek yatırımcılarla ilgili pek çok araştırma ve inceleme var. Analizler, yatırımcıların hangi evrede yatırım yaptıkları, bağlantıları, yatırım yaptıkları şirketler, yatırım miktarları ve geçmişte yatırım yapıp çıkış yaptıkları şirketler gibi başlıklar üzerinde şekilleniyor. CB Insights istatistiklerine baktığımızda ilginç veri ve isimlere ulaşabiliyoruz. İstatistikler; melek yatırımcılar arasında Naval Ravikant, Ashton Kutcher, Tim Ferriss ve David Tisch gibi herkes tarafından çok iyi tanınan kişilerin olduğunu gösteriyor…

2013’ün en başarılı melek yatırımcıları

Sıra                 Melek Yatırımcı                    Dikkat çekici yatırımlar

1                      Naval Ravikant                      Twitter, Uber

2                      Joshua Schachter                    Etsy, Square

3                      Paul Buchheit                         Meraki, Webby

4                      Jason Calacanis                      Evornote, Uber

5                      David Tisch                            Fab, GroupMe

6                      Tim Ferriss                             Nextdoor, Twitter

7                      Scoot Banister                                   Practice Fusion, Uber

8                      Esther Dyson                         Fancy, Square

9                      Gary Vaynerchuk                   Bircbox, Uber

10                    Ashton Kutcher                     Air BNB, Flipboard

Kaynak: CB Insights

Güçlü ağ başarı getiriyor

Melek yatırımcıların kendisine yeni yatırım alanları ve yeni şirketler bulabilmesi için Keiretsu gibi uluslararası etkinliği de olan ağlar bulması büyük önem taşıyor. Yurt dışına baktığımızda birçok melek yatırımcının farklı fonksiyonları olan birden fazla ağda aynı anda yer aldığını görüyoruz. Güçlü bir ağ, sürdürülebilir bağlantılar sağlarken verimli bilgi akışı, zenginlik yaratan işbirlikleri ve daha fazla girişim anlamına geliyor.

Uluslararası melek yatırımcıların sadece melek yatırımcı dernekleri ve formlar ile yetinmediklerini girişim sermayesi şirketlerini de çok iyi kullandıklarını görüyoruz. Alexis Ohanian, Max Levchin, Garry Tan, March Benioff ve David Tisch gibi melek yatırımcılar ön plana çıkıyor. Güçlü girişim sermayesi şirketleri ve melek yatırımcı ağlarını birlikte kullanıyorlar. Melek yatırımcıların bir özelliği de girişim hızlandırma programları ile ilişkilerinin güçlü olması. CB Insight verilerine göre kullandıkları ağ yapısı en güçlü olan 20 melek yatırımcının 6’sının girişim hızlandırma programı Y Combinator ile güçlü ilişkileri var. Y Combinator’ün şu anki Başkanı Sam Altman ve ortağı Garry Tan, önceki ortağı Geoff Ralston’un yanı sıra Paul Buchheit, Harj Taggar ve Ambassador Alexis Ohanian girişim hızlandırma programlarını en etkin şekilde kullanan melek yatırımcılar…

Ne kadar fon, o kadar başarı

Melek yatırımcıların başarısını gösteren kriterlerinden biri de portföylerine çektikleri fon miktarının ve akış hızının güçlü olması. Farklı rauntlarda başarılı şirketlere yeniden yatırım yapmak için daha fazla fon bulmak bir süre sonra daha fazla önem kazanıyor. Portföyü güçlü ve canlı tutmak için daha fazla fon gerekiyor. Türkiye için henüz erken olsa da yurt dışında portföy şirketleri ya da farklı fon kaynakları olan bir çok melek yatırımcı bulunuyor. Bobby Yazdani’nin kurduğu SecondMarket, Larry Augusti’in VA Software ve Matt Coffin’in LowerMyBills gibi şirketleri onları bu konuda bir adım öne çıkıyor.

İnternet ve mobil tutkusu

Melek yatırımcılar birçok farklı sektöre yatırım yapsa da, eğilimleri internet ve mobilden yana… En güçlü 20 melek yatırımcının yüzde 91’i internet, mobil ve e-ticarete yatırım yapmış durumda… Bunlar içerisinde internet yazılımı ve hizmeti yüzde 56 pay alırken onu yüzde 18 ile mobil yazılım ve hizmetler, yüzde 17 ile e-ticaret takip ediyor. Alt kırılımlara bakıldığında ise sosyal ağların yüzde 20 ile en çok ilgi çeken alan olduğu görülüyor.

Sektörlere Göre En Güçlü 20 Melek Yatırımcı (2009-2013)

İnternet Yazılımı ve Hizmeti             %56

Mobil Yazılım ve Hizmetler              %18

E-Ticaret                                            %17

Mobil Ticaret                                     %2

Tüketici Elektroniği                           %1

Sağlık Ekipmanları                             %1

Diğer                                                  %5

Kaynak: CB Insights

Güçlü ekosistem şart

Dünyanın en güçlü melek yatırımcılarının yüzde 51’inin Silikon Vadisi’ndeki şirketlerde olduğunu görüyoruz. CB Insights istatistiklerinde New York’ın yüzde 21 ile melek yatırımcıların en çok tercih ettiği ikinci şehir olması ise metropollerin melek yatırımcıların ve yeni girişimlerin de merkezi olduğunu göstermesi açısından önem taşıyor.

Efsane melek yatırımcılar

Son yıllarda melek yatırımcılar arasında efsane olmuş ve yaptıkları yatırımlarla dikkatleri her zaman üzerlerine çekmeyi başarmış yatırımcılar da var. Bunların en başında Amazon’un kurucusu Jeff Bezos geliyor. Dünyanın en büyük online perakendecisi olan Amazon’un kurucusu Bezos, ‘basılı kitap ölüyor’ denilen bir zamanda elektronik kitap okuyucu Kindle’ı çıkararak ne kadar yenilikçi olduğunu gösterdi… Geçtiğimiz yıl da siparişleri insansız hava araçları ile gönderecek bir sistem üzerinde çalıştıklarını söyleyerek sıra dışı bir işe daha adım attı. Bugüne kadar 11 melek yatırımı bulunan Bezos, en son Domo ve Everfi şirketlerine yatırım yaptı.

Dünyanın en çok ilgi çeken melek yatırımcıların bir diğeri ise Paul Buchheit. Buchheit, bugüne kadar 61 yatırıma tek başına, 450 yatırıma da Y Combinator aracılığıyla imza atmış bulunuyor. En küçük yatırımı 70 bin doların üzerinde… Buchheit son olarak Lob and URX şirketlerine yatırım yaptı.

Dikkat çeken melek yatırımcılardan bir diğeri ise girişim sermayesi şirketi SoftTech VC’nin kurucusu Jeff Clavier. 2004 yılından bu yana SoftTech aracılığı ile145’den fazla yatırıma imza atan Clavier’in 15 kişisel yatırımı var. Son olarak Ustream and Seesmic şirketlerine yatırım yapan Clavier’in yatırımları 50 bin dolar ile 6 milyon dolar arasında değişiyor.

Türkye’de de Aydın Koç, Aydonat Atasever, Hasan Aslanoba ve Alphan Manas gibi başarılı birçok melek yatırımcı bulunuyor. Dünyada en çok tanınan melek yatırımcılar arasında ayrıca bir Türk de yer alıyor. Girişim sermayesi şirketi Felicis Ventures’un kurucusu olan Aydın Şenkut, daha çok mobil, e-ticaret, eğitim ve sağlık alanlarındaki yatırımları ile tanınıyor. Google’ın ilk ürün yönetici olan Şenkut, daha sonra Google’ın Asya’daki stratejik partneri oldu. Bugüne kadar 78’i bireysel olmak üzere 150 civarında yatırım yapan Şenkut’un yatırımlarının büyüklüğü 250 bin ile 5 milyon dolar arasında değişiyor.

Belki ikinci bir Silikon Vadisi hiçbir zaman olmayacak, ama neden kendi yeteneklerimizi ve girişimcilik gücümüzü etkin kullanacak bir ekosistem kurmak mümkün olmasın? Girişimciler ve Melek Yatırımcılar, Türkiye’nin önemli bir sıçrama yapması için önünü açacaktır. Sıkça “yeni” bir Türkiye’den söz edilen bu günlerde, “yeni”liklerden biri bu alan olabilir!

Son 10 yılın en çok dikkat çeken melek yatırımcıları

Kaynak: Forbes