Dünya Bankası İnsani Kalkınma Sektörünün hazırladığı “Türkiye’nin Gelecek Nesillerine Yatırım Yapmak, Okuldan İşe Geçiş ve Türkiye’nin Kalkınması” konulu raporda, Türkiye’de genç nüfusun istihdam sürecinde yaşadığı zorluklara ve çözüm önerilerine yer verildi. İşte rapordan çarpıcı başlıklar:
- Türkiye’nin 15 ve 24 yaş arası olarak tanımlanan genç nüfusunun sadece yaklaşık yüzde 30’u istihdam ediliyor.
- Gençlerin yaklaşık yüzde 40’ı “ne okula gidiyor ne de çalışıyor”.
- Türkiye’de 2002-2006 yılları orasında GSYİH yıllık yüzde 7,5 oranında büyürken, istihdam artışının yıllık ortalama yüzde 1,1 düzeyinde kaldı.
- Dünya Bankası tarafından gerçekleştirilen simülasyonlara göre 30 yaş altı çalışanların sosyal güvenlik primlerinin işveren paylarında 7 puanlık bir azaltma ilave 70 bin kayıtlı yeni iş yaratacaktır. Bu rakam bu yaş grubu için kayıtlı istihdamda yüzde 2’lik bir artış anlamına gelmektedir.
Dünya Bankası raporunun ortaya koyduğu tablonun aynısını Birleşmiş Milletler Kalkınma Programının (UNDP) “Türkiye’de Gençlik” konulu İnsani Gelişme Raporu da koyuyor. Bu rapora göre Türkiye’deki gençlerin yaklaşık yüzde 40’ı atıl durumda.
- Türkiye’de gençlerin yüzde 30’u okula gidiyor.
- Yaklaşık 3 milyon 600 bin genç çalışıyor ama onların çalışma koşullarının tehlike ve risklerden ne derece uzak olduğu da tam olarak bilinmiyor.
- Gençlerin yüzde 40’lık bölümünü oluşturan, “ne çalışan, ne de okuyan 5 milyon genç ise atıl durumda” bulunuyor. Atıl durumdaki bu 5 milyon gencin 3 milyonu ise ev kızı,
- Atıl gençliğin, 2.2 milyonunu kadınlar oluşturuyor.
- Lise veya üniversiteye gitmeme nedenleri: Yüzde 30’u işe girip para kazanma, yüzde 50 ilgi ve istek eksikliği.
- Halen bir siyasi partide faaliyet gösteren gençlerin oranı yüzde 4,7’yi aşmıyor. Geri kalan yüzde 95,3’ün dörtte üçü ileride de bir parti içinde yer almayı düşünmüyor.
- Bir sivil toplum kuruluşu üyesi olanların oranı yalnızca yüzde 4. Bunların da yaklaşık 46’sı ise lise ya da üniversite öğrencisi veya mezunu.
Nüfus ve Demografik Bilgiler:
- En son nüfus verilerine göre Türkiye’de 15-24 yaşları arasında 12 milyonu aşkın genç yaşıyor, yani toplam nüfusun yüzde 17,6’sı.
Demografi:
- Türkiye 20 yıl sonra yaşlılar ülkesi olacak.
- 2050’de 17 milyon yaşlıyı barındıracak.
- En son yapılan Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi çalışmasının sonuçlarına göre Türkiye’de 35-50 yaş aralığında toplam 13.883.306 kişi bulunuyor (En son açıklanan istihdam rakamlarına göre Türkiye’de istihdam edilenlerin sayısı 20 milyon 867 bin kişi).
- Son nüfus sayımı verilerine (Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi) göre Türkiye’nin nüfusu 70 milyon 586 bin 256. Yaşlara göre baktığımızda: 15-30 yaş arası nüfusun toplamı 18 milyon 910 bin 444.
Gençlik ve İstihdam
TÜİK’in en son hazırladığı Temmuz 2008 işgücü istatistiklerine
- Genç nüfusta işsizlik oranı yüzde 18,3. Kentte bu rakam yüzde 21.9’a çıkıyor.
- Genel işsizlik oranı ise yüzde 9,4.
- Bu dönemde Toplam işgücünün % 18’ini 15-24 yaş grubundakiler oluşturmaktadır.
Diğer Notlar:
- Türk Eğitim Derneği’nin (TED) yaptığı bir araştırmaya göre, bir yıllık ÖSS hazırlık harcamaları 2,9 milyar dolar.
- İşsiz gezen 317 bin üniversite mezununun sadece topluma maliyeti 6,5 milyar Dolar.
- Bu işsiz üniversite mezununun devlete maliyeti de 2 milyar 961 milyon dolara yaklaşıyor.
Gençlik ve Kariyer: Tercihler Ne Kadar Doğru?
Kelly Services tarafından 33 ülkede gerçekleştirilen Global İşgücü İndeksi araştırması sonuçlarına gore:
- Ankete katılanların %84’ü “eğitimime devam etmiş olmayı dilerdim” diyor.
- %58’i tamamen başka bir branşta okumuş olmayı tercih edeceklerini ifade ediyor.
- %40’ı kesinlikle yanlış bir kariyer seçtiğini söylerken, %12’si ise bu konuda “emin” değil.
- %63’ü okul eğitimlerinin kendilerini iş yaşamına iyi bir şekilde hazırlamadığını söylüyor.
- %31’i okul sonrası eğitimin kendilerini iş yaşamına yeterince iyi hazırlamadığını düşünüyor.
- Türk eğitim sistemi, araştırmadaki 33 ülke arasında sondan dördüncü sırada yer aldı.
- Okulun kendilerini iş yaşamına iyi bir şekilde hazırladığını ifade edenlerin oranı Türkiye’de yüzde 30.
- Kendilerini iş yaşamına iyi bir şekilde hazırladığını söyledikleri okul sonrası eğitimlerinden memnuniyet oranı Türkiye’de %58 ile 33 ülke içinde 28.sırada.
- Türkiye’de katılımcıların %46’sı kariyer seçiminden memnunken, %40’ı yanlış bir tercih yaptığını kabul ediyor.
Gençlik ve Meslek: İhtiyaçlar bu kadar hızla artarken iş artmıyor?
- Dünyada tanımlanan ama bizde henüz kodlanmamış yaklaşık 12 bin meslek var. Bu meslekler Türkiye’de de icra ediliyor ama tanımlanamıyor.
- İŞKUR, Türk Meslekler Sözlüğü’ne her yıl 400’e yakın ekleme yapıyor ama farkı kapatmak güç görünüyor
- Meslek tanımları bakımından dünyayla aramızdaki yüksek mesafeli farkın nedenlerinden biri de ülkemizde mesleklerin genellendirilerek kullanılması.
- Genellenen mesleklerin uzmanlaşmayı körelttiği ve vasıfsız işgücünün oluşmasına neden olduğu da uzmanlar tarafından iddia ediliyor.
Gençlik: Siyasal ve Toplumsal Bakış
- İstanbul Ticaret Üniversitesi Psikoloji Bölümü öğretim üyesi Yrd. Doç. Banu Sayıner’in Yıldız Teknik Üniversitesi’nden 1246 öğrenciyi kapsayan bir araştırmasına göre, sorunlarınızla nasıl başa çıkarsınız sorusuna sunulan 18 seçenekten en çok kadere bırakırım ifadesini seçti. Yüzde 69.6’sı başına gelen olaylardan başkalarının sorumlu olduğunu söyledi. Dünya meselelerinde yüzde 61.7’si kontrol edemediğimiz güçlerin elindeyiz dedi. Siyasetçilerin kapalı kapılar ardında yaptıklarında halkın kontrolü yoktur diyen yüzde 50.1.
Yetenek Konusu: Türkiye’de Ne Kadar Önemseniyor? Dünya’da Durum Nedir?
- Avrupa, ABD, Japonya gibi gelişmiş ülkelerdeki nüfus artış hızı neredeyse sıfıra indi. Doğum oranının azalması, ortalama yaşam süresinin uzaması, tehlikeli bir gidişin habercisi.
- Bugünkü eğilim devam ederse Avrupa nüfusu 50 yıl içinde yüzde 14 azalarak 729 milyondan 628 milyona düşecek. Çalışanların nüfusu yüzde 25 azalırken, yaşlı nüfus 101 milyondan 173 milyona yükselecek. OECD raporlarına göre Avrupa ülkelerinde devam eden göç de, gelecekte doğacak genç nüfus ihtiyacını karşılamayacak. AB verilerine göre, yaşlı kıta 2030’da fazladan 20 milyon işçiye ihtiyaç duyacak.
- 2000 yılında yapılan bir araştırmada ABD’deki 5 bin CEO’ya “Gece sizi uyutmayan ve kafanızı kurcalayan şey nedir” diye soruldu. Yöneticilerin kafasındaki bir numaralı problemin, “yetenekli çalışanları çekebilmek ve şirketlerinde tutabilmek” olduğu ortaya çıktı.
- Corporate Executive Board’un (CEB) yaptığı araştırmaya göre, üst düzey insan kaynakları yöneticilerinin dörtte üçü yeteneği keşfetmenin ve elde tutmanın bir numaralı öncelikleri olduğunu söylüyor. Yüzde 62’şi şirket genelindeki yetenek açığı nedeniyle kaygılanıyor. CEB’in 4 bin insan kaynakları yöneticisiyle yaptığı çalışmada, 2004’ten bu yana adayların kalitesinin yüzde 10 düştüğü ve oluşan bir boşluğu doldurma süresinin 37 günden 51 güne yükseldiği ortaya çıktı. Müdürlerin üçte biri, açılan bir pozisyonu kısa sürede doldurabilmek için ortalamanın altında adayları işe aldıklarını söylüyor.
- Araştırmalara göre yetenekli işgücü, know-how gibi maddi olmayan şirket varlıkları 1980’lerde şirketlerin değerinin yüzde 20’sini oluştururken bugün yüzde 80’ini oluşturuyor.
