Cehalet cesareti artırır mı?

Siz de benim gibi sağdan soldan dünya kadar mail alıyor olmalısınız. Ben çoğunu okumadan siliyorum. Bazılarını daha sonra bakarım diye tutuyorum, çünkü doğrudan işle ilgili olmadıklarından zamanımı çalmalarını istemiyorum.

Aşağıda fikirlerine güvendiğim birinden aldığım maili tutmuşum. Okuyunca paylaşmak istedim. Bu mailin içeriğini kontrol etme olanağım olmadı. Kendi kendime düşündüm, gözlemlerim bana aşağıda anlatılanların doğruluğuna işaret ediyor. Yanlış dahi olsa kimseye zarar verecek bir bilgi değil. Size üzerinde düşünmenizi sağlayacak zararsız bir bilgi olduğu için paylaşmakta sakınca görmüyorum.

Bu arada görüşlerinizi paylaşırsanız memnun olurum.

Justin Kruger ve David Dunning adlı iki ABD’li 10 yıl kadar önce bir teori ortaya atmış:  “Cehalet, bilginin aksine, bireyin kendine olan güvenini artırır.” Bunun üzerine bir araştırma başlatılmış. Fizyolojik ve zihinsel alanda yapılan çeşitli uygulamaların sonucunda şu bulgulara ulaşılmış:

  • Niteliksiz insanlar ne ölçüde niteliksiz olduklarını fark edemezler.
  • Niteliksiz insanlar, niteliklerini abartma eğilimindedir.
  • Niteliksiz insanlar, gerçekten nitelikli insanların niteliklerini görüp anlamaktan acizdirler.
  • Eğer nitelikleri, belli bir eğitimle artırılırsa, aynı niteliksiz insanlar, niteliksizliklerinin farkına varmaya başlarlar.

Cornell Üniversitesi öğrencileri arasında bir test yapılmış. Klasik “Nasıl geçti?” sorusuna öğrencilerden yanıtlar istenmiş…

Soruların yüzde 10’una bile yanıt veremeyenlerin “kendilerine güvenleri” müthiş çıkmış. Onların “testin yüzde 60’ına doğru yanıt verdiklerini” düşündükleri; hatta “iyi günlerinde olmaları halinde yüzde 70 başarıya bile ulaşabileceklerine inandıkları” kayda geçmiş.

Soruların yüzde 90’ından fazlasını doğru yanıtlayanlar ise “en alçakgönüllü” deneklermiş; soruların yüzde 70’ine doğru yanıt verdiklerini düşünmüşler.

Bu ve benzeri sonuçlardan sonra ortaya Dunning-Kruger Sendromu metni çıkmış:

“İşinde çok iyi olduğuna” yürekten inanan ‘yetersiz’ kişi, kendini ve yaptıklarını övmekten, her işte öne çıkmaktan ve aslında yapamayacağı işlere talip olmaktan hiçbir rahatsızlık duymaz! Aksine her şeyin hakkı olduğunu düşünür!

Ancak bu ‘cahillik ve haddini bilmeme’ karışımı mesleki açıdan müthiş bir itici güç oluşturur.

‘Eksiler’ kariyer açısından ‘artıya’ dönüşür. Sonuçta, ‘kifayetsiz muhterisler’ hızlı yükselirler…

Gerçekten bilgili ve yetenekli insanlar çalışma hayatında ‘fazla alçakgönüllü’ davranarak öne çıkmaz, yüksek görevlere kendiliklerinden talip olmaz, kıymetlerinin bilinmesini beklerler… Tabii beklerken kırılır, kendilerini daha da geriye çekerler… Muhtemelen üstleri tarafından da ‘ihtiras eksikliği’ ile suçlanırlar…”

Ben yukarıda anlatılanlara bir şey katmadım. İlgiyle okudum, tashih yaptım. Ne düşünüyorsunuz? Birilerine haksızlık mı ediyoruz, yoksa başarısızlıklarımıza kılıf bulmaya çalışıyoruz? Cehalet cesareti besler mi?

Paylaş